Cyrkonia

Cyrkonie to prawie diamenty i jak żadne inne kamienie właśnie diamenty przypominają.
Jednak to „prawie” robi wielką różnicę. Większość ludzi, w tym doświadczeni gemmolodzy, nie potrafi zobaczyć gołym okiem różnic między nimi. Jedynie specjaliści wyposażeni w mikroskop albo lupę. Być może dlatego, pomijając kwestię ceny, biżuteria z cyrkoniami jest bardzo popularna.

Przyjrzyjmy się bliżej strukturze i pochodzeniu cyrkonii.
Cyrkonia to bezbarwny syntetyczny kamień ozdobny, nieposiadający swojego wzorca w przyrodzie. Jest to stabilizowana, regularna modyfikacja tlenku cyrkonu. Zazwyczaj bezbarwna, jednak występująca często z domieszkami barwiących ją pierwiastków.
I tak cer barwi cyrkonię na pomarańczowo – czerwono, nikiel – na brązowo, chrom – na zielono a kobalt – na niebiesko.

Po raz pierwszy cyrkonia pojawiła się w handlu w 1973 r., ale na dobre opanowała rynek jubilerski w 1976 r. Stabilizowana cyrkonia jest produkowana na szeroką skalę w Rosji (jako fianit), Szwajcarii (jako djewalit) i USA.
Rosjanie zamiast diamentów wykorzystywali cyrkonie w programach kosmicznych, np. w optyce laserów, gdyż współczynnik załamania światła, połysk oraz twardość obu kamieni są bardzo do siebie zbliżone.

Porównajmy twardość obu kamieni. Diament posiada najwyższą twardość ze znanych człowiekowi materiałów, i wynosi 10 w skali twardości Mosha. Twardość cyrkoni waha się w granicach 8,5 – 9,0. Dla przykładu twardość szkła to 5 – 6. A co z wagą kamieni?

Otóż cyrkonia w porównaniu z diamentem jest cięższa o ok. 1,75 karata. Pierwsza jest praktycznie nieskazitelna, podczas gdy diament zazwyczaj posiada jakiś rodzaj defektu lub nieczystości (inkluzje).
Szczegółowa analiza wykazała różnice między tymi dwoma materiałami w parametrach załamywania się światła . Diament jest jaśniejszy, gdyż jego współczynnik załamania światła wynosi 2,417, zaś cyrkonii 2,176. Są także najlepszymi przewodnikami ciepła, podczas gdy cyrkonie posiadają gorsze właściwości przewodzenia ciepła.

„Prawie” robi wielką różnicę…
Pomimo zbliżonych właściwości tą wielką różnicą między diamentem a cyrkonią jest cena. Nie trzeba być specjalistą, aby to zauważyć. Wysokie ceny diamentów sprawiają, że cyrkonie stanowią ich atrakcyjne zastępstwo.